Suriye’de Kürt Milliyetçiliğinin İnşasında Nakşiliğin Rolü ve PKK PYD YPG Destekçisi Haznevilik!

Nakşiliğin Kürt milliyetçiliği üzerindeki tesirinin çok köklü  tesirinden  söz edilebilir. Nakşibendilik, özellikle Kürt toplumunda önemli bir dini ve sosyal etkiye sahipti.  Kürt milliyetçiliğinin inşasında bu tarikatın doğrudan ve dolaylı etkileri olmuştur. Nakşibendî şeyhleri, özellikle 19. ve 20. yüzyıllarda Kürt toplumunda büyük nüfuza sahipti. Osmanlı ve sonrasında Türkiye Cumhuriyeti’nde Kürt milliyetçiliğinin gelişiminde Nakşibendî şeyhleri  destekleyici  roll üstlendiler. Nakşibendî tarikatının Kürt toplumunda aşiret düzeniyle güçlü bağları vardı. Tarikat şeyhleri, aşiretlerin sosyal yapısı üzerinde dini otorite kurmuşlardı. Nitekim bu durum, Kürt kimliğinin şekillenmesinde Nakşiliğin merkezi bir rol oynamasına yol açmıştır. Nakşibendî şeyhleri, Kürt milliyetçiliğinin farklı dönemlerinde  Osmanlı’ya ve Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı muhalif hareket etmişlerdir. Nakşibendilik, Kürt toplumunda sadece bir dini tarikat olarak değil, aynı zamanda Kürt milliyetçiliğinin inşasında destekleyici bir güç olarak rol oynamıştır. Medreselerde dini tedrisatın Arapça’nın yanı sıra Kürtçe yapılması, Tarikat  sohbetlerinde Kürtçe konuşlması ve zikir halkalarında söylenen ilahilerin Kürtçe okunması, dil milliyetçiğinin etnik milliyetçiliğine evrilmesini sağlamıştır. Bu nedenle Kürt milliyetçiliğinin gelişiminde Nakşiliğin etkisini göz ardı etmek mümkün değildir. Gerçekten de 19’uncu yüzyılın ikinci yarısından 20’nci yüzyılın ilk çeyreğine kadar geçen süre zarfında bu tarikatın medreselerinden yetişen birçok kişi, Kürt milliyetçi hareketine damga vurur. Nehri’lerden Arvasi’lere, Berzenciler’den Şeyh Said’e kadar bu isimler hem teorik hem de pratik olarak Kürt milliyetçi hareketlerini etkileyip yönlendirirler. Suriye’de Hazneviler içinde durum budur. Haznevilik nedir, Haznevi Şeyhleri kimlerdir ? Şeyh Ahmet el Haznevi’nin ismini alan tarikat, Nakşibendi tarikatının Halidiye koluna bağlıdır.  Haznevîlik, Osmanlı’nın son döneminde Suriye’nin kuzeydoğusundaki Cezire bölgesinde, Nakşbendî- Hâlidîliğin Nehrî-Nurşîn kolunun bir devamı olarak ortaya çıktı. Haznevi dergahının kurucusu;  Şeyh Ahmed El-Haznevi´dir. Şeyh Ahmet Haznevi aynı zamanda Menzil Şeyhlerinden Seyyid Abdülhekim El Hüseyni’nin de şeyhidir. Ahmed Haznevi, Nakşibendi tarikatından icazet almış ilk şeyh ve ailenin kurucu önderidir. Babası Hoca Murad Efendi, Mardin şehrinin İdil (Hazah) ilçesine bağlı Bahine köyündendir. Şeyh Ahmed Haznevi babalarının İmam-Hatiplik yaptığı  Suriye toprakları içerisinde kalan Kamışlı kazasına bağlı Hazna beldesinde 1886 yılında doğmuştur. Doğduğu bu yerden dolayı da Haznevi namıyla anılmaktadır. Ahmed el-Haznevi ilk eğitimini babasından aldıktan sonra  Diyarbakır´ın  Silvan kazasındaki Müderris Molla Hüseyin Küçük Efendiden eğitim görmüştür. Ardından Tassavvufa ilgi duyarak  Hizanlı  Abdülkadir Efendi’nin yanında bulunmuştur. Abdülkadir efendi’nin vefatı üzerine Nakşibendilikte büyük bir önem arz eden Mürşid Abdurrahman-ı Taği’nin oğlu Hazret lakaplı Muhammed Diyauddin Norşini’den ders almak üzere Bitlis’in Güroymak ilçesine gitmiştir. Buradan icazet aldıktan sonra  Suriye’nin  Kamışlı  ilçesine bağlı Hazne köyüne giderek tasavvuf alanında çalışmalar yapmıştır. Böylelikle bölgede “Şeyh Ahmed El- Haznevi” olarak ün kazanmıştır. Bu nedenle aileye Haznevi ailesi denmektedir. Şeyh Ahmed´in 1950 yılındaki vefatından sonra yerine  Şeyh Masum geçti. Şeyh Alaaddin Haznevi mürşitlerinin üçüncüsü. Şeyh Alaaddin Haznevi 1969’da  ölünce yerine   Şeyh İzzeddin geçti. Onunda 31 Temmuz 1992’de vefatından sonra açıklanan vasiyeti gereği ile Şeyh Muhammed   tarikatın mürşidi oldu. Suriye nin kamışlı ilçesine bağlı Telmaruf köyünde ikamet eden Şeyh Muhammed el- Haznevî; annesi, eşi, kızı, oğlu ve şoförüyle birlikte, Medine ye 150 kilometrelik bir mesafede, arabalarının kaza geçirmesi üzerine hayatlarını kaybettiler.  Kazaya araçlarına çarpan bir tanker neden oldu.Şeyh Haznevî ve diğer aile fertlerinin cenazeleri Devlet Başkanı Beşşar Esed in gönderdiği özel bir uçakla Suriye ye getirildi ve Telmaruf ta, yüzbinin üzerinde seveninin hazır bulunduğu cenaze namazının ardından, gözyaşları arasında, dedesi, amcaları ve babasının yanına defnedildi. Şeyh Muhammed  Hac farizası icin gittiği Suudi Arabistan’da  geçirmiş olduğu elim kazadan sonra açıklanan vasiyeti uyarınca yerine Şeyh Muhammed Muta El-Haznevi´yi halife olarak bıraktılar. Şeyh İzzettin El Haznevi’nin oğlu Şeyh Muhammed Maşuk El Haznevi neden ve kim tarafından öldürüldü? Haznevi Tarikatı’nın Suriye içerisinde giderek güçlenmesinin başlıca sebebi Hafız Esad’ın tarikata ciddi manada destek vermesidir. Özellikle Suriye’deki camiler bu tarikatın kadroları ile doldurulmuş, imam,müezzin gibi kadrolara tarikatın yetiştirdiği isimler getirilmiştur.  Yine baba Esad döneminde tarikatın Suriye’de kadrolarını yerleştirdiği en önemli kurum Evkaf Bakanlığı yani Suriye’de bulunan tüm vakıflardan sorumlu bakanlıktaki en kilit noktalar bu tarikatın mensuplarının elinde olmuştur. Haznevi Tarikatı, müritlerine sıkı sıkıya verdiği “Siyasete karışmayın” telkini ile aslında Suriye rejiminin istediğini yerine getirmiş ve politize olarak rejime karşı örgütlenme tehlikesi olan Kürtleri “apolitikleştirerek” pasifize etmiştir. Böylece  Haznevilerin kontrol ettiği Kürt nufus rejim için bir tehdit unsuru olmaktan çıkartılmıştır. Şeyh İzzettin El Haznevi’nin oğlu Şeyh Muhammed Maşuk El Haznevi,  tam da bu noktada tarikatın geleneksel çizgisinin dışına çıktı. Bu hareketinin bedelini canı ile ödedi. 1 Haziran 2005 yılında rejimin kontrolüne karşı koyan  Şeyh Muhammed İzzettin Haznevi’nin kardeşi Şeyh Muhammed Maşuk Haznevi Suriye rejimi tarafından öldürüldü. Şeyh Maşuk Haznevi tahsil hayatı ve eylemleri Şeyh Maşuk Haznevi, 1978’de Şam’daki el Eminiye lisesini birincilikle bitirdikten sonra Suudi Arabistan’ın Medine kentindeki İslam İlimleri Üniversitesi’nde öğrenim gördü. 1984’te üniversiteyi bitirdi ve Suriye’ye dönerek hem babasının medresesinde hem de değişik medreselerde dersler verdi. 2001’de Lübnan’da bulunan el İmam el Evzai fakültesinden “İslamda yaşam güvencesi” konulu tezde mastır diploması aldı. Babası ve kardeşleri ile sorunları oldu. Bu sorunlar hakkında tatmin edici bir bilgi açıklanmadı ve 1989’da babasından ayrılmak zorunda kaldı ve 1992 yılına kadar -babasının vefatına kadar- Haleb’e yakın İdlip şehrinde yaşadı. Babası onu hayatında malından mahrum etmişti. Daha sonra Pakistan’ın Karaçi kentindeki İslam Üniversitesi’nden “Taklit ve mezhepler arasındaki fitnede rolü” konulu tezi  ile  doktorasnı tamamladı ve  diplomasını aldı. Beşar Esad yönetimindeki Suriye yönetimini çok sert dille eleştiren Şeyh Maşuk Haznevi, bu çıkışı nedeniyle rejiminin hedefi haline geldi. Suriye Kürtlerinin 2004’teki  ayaklanmasında hiç tereddüt etmeden katıldı. Kadın, çocuk herkes tarafından takdir edilen bu çıkışı nedeniyle Suriye Kürdistanı’ndan direnişin liderlerinden kabul edildi. Şeyh Maşuk Haznevi, 10 Mayıs 2005’te gece Şam’da ikamet ettiği evde Suriye istihbaratı tarafından zorla kaçırıldı. Haznevi, Şam’a yakın bir cezaevinde ağır işkencelerden geçirildi. 28 Mayıs 2005 günü, gördüğü ağır işkenceler nedeniyle Şam’da bulunan Tişrin Askeri Hastanesi’ne acil olarak götürüldüğü ve aynı gün hastaneden çıkarıldığı öğrenildi. 31 Mayıs 2005’te, Suriye emniyet güçleri Haznevi’nin mezarının bulunduğunu haber vererek evletlarını alıp Deyrezor’a götürdü. 1 Haziran 2005 günü de Şeyh Maşuk Haznevi’nin naaşı açık bir mezarda ailesine verildi. Şeyh Maşuk Haznevi, yaklaşık 500 bin kişinin katıldığı bir cenaze töreniyle, Kamışlo’daki Kudurbeg Mezarlığı’nda toprağa verildi. Türkiye’deki tarikat yapılarında günümüzde tanık olduğumuz yozlaşma ve post kavgaları, Haznewi ailesi içinde çok daha erken bir dönemde yaşandı. Suriye rejimi Şeyh Maşuk Haznevi’nin öldürülmesini  aile içi miras bölüşüm kavgası olarak kamuoyuna açıkladı. Şeyh Muhammed İzzettin Haznevi’nin 2 oğlu Şeyh Muta Muhammed Haznevi tarafından güpe gündüz yol kesilerek ailelerinin elinden kaçırıldı. O dönem için her bir “Küçük oğula” düşen servet 5 milyon Dolar’dı. Tarikatta büyük bir taht kavgası başladı ve en sonunda tarikatın başına Suriye rejimi ile “uzlaşan” ve Suriye rejiminin desteğini arkasına alan Şeyh Muta Muhammed Haznevi geçti. Haznewi ailesi oldukça geniş bir aileydi; üyelerinin bir kısmı Diyarbakır, Batman, Mardin, Urfa, İstanbul gibi şehirlere taşınırken, bir kısmı da Avrupa’ya göç etti.  PKK PYD YPG SGD hamisi Şeyh Mürşid Haznewi de Norveç’e göç etmişti.  Şeyh Maşuk’un ailesinin yaşadığı ev, 2014’te IŞİD tarafından talan edildi. Ailesi ve çocukları köyden göç etmek zorunda kaldı. Din kardeşliği mi ABD İsrail askerliği mi? Ümmet kavramını özellikle Türkiye’de Türklük şuurunu  etkisizleşirmek  için kullanan bu sözde Nakşi Kürt Şeyhleri, Türklerin din sevgisini ve saygısını kendileri açısından  bir sosyal statü rantına dönüştürmekte çok mahir. Ayrıca kendilerinin Peygamber soyundan geldikleri yalanı ile masum insanları gayet kolay kandırabiliyor. Eğer bu Şeyh Maşuk Xeznewi  takipçilerinin iddia ettiği gibi Seyyid yani Peygamber soyundan ise neden Suriye’de ABD ve İsrail’in çıkarlarına hizmet ediyor?  Ayrıca Peygamber soyundan olmanın ne gibi üstünlüğü var?  Oysaki İslam ögretisine göre  Üstünlük Allah katında soy sop ile değil ancak takva iledir. Hadisi şerifte buyruluyor ki: “Ey kızım Fatıma! Babam peygamber diye güvenme Rabbine karşı kulluk vazifeni yap eğer Allahtan nefsini satın alamazsan vallahi ben bile senin namına hiç bir şey yapamam” Şimdide Şeyh Maşuk Xeznewi’nin  Kürt milliyetçiliği söylemini oğlu Dr. Murşid Xeznewi sürdürüyor. Şeyh Maşuk Xeznewi’nin oğlu Dr. Murşid Xeznewi Kuzey ve Doğu Suriye halkına hitaben yaptığı konuşmasında birlik ve ulusal ittifak vurgusu yapıyor.  Xeznewi, bölgenin geleceği için Suriye Kürt Ulusal Konseyi ENKS ve Tevgera Civaka Demokratîk yani Demokratik Toplum Hareketi TEVDEM’in bir araya gelmesi gerektiğini söylüyor. Vatanı inşa etmek için gereken tek şey Kürdistan’ın evladı olmaktır gibi boyundan büyük laflar ediyor. İkinci Şeyh Said İsyanı Suriye’de     Suriye’de Beşar Esat ve Baas rejiminin devrilmesinin ardından  ikamettiği Norveç’ten  Kamışlı’ya (Haseke/Suriye) dönen ve zamanının büyük kısmını Erbil de geçiren  Şeyh Mürşid Haznewi’ PKK/PYD öncülüğünde Suriye’de elde edilen kazanımları ve Mazlum Abdi’yi adeta kutsayarak, ENKS’nin de bu yapıya katılması için toplumsal baskı oluşturmaya çalışıyor. Özetle şu görüşleri savunuyor: “Suriye’de seküler/laik bir yönetim kurulması gerekiyor. Hasan el-Benna ve bu düşünceden etkilenen tüm siyasi İslamcı akımlar, felaketten başka bir şey getiremez. Devrim hükümetinin eli kirli, Kürt kanına bulaşmıştır; onlara hiçbir minnetimiz yoktur. Asıl gücümüz ve avantajımız silahımızdır, bunu asla bırakmamalıyız. Ey Yezidi Kürtler, Alevi Kürtler, Sünni Kürtler, bugün düşmana karşı birlik olma günüdür.” PKK, onun dini otoritesinden faydalanırken, o da PKK’nin gücünden yararlanarak Haznewi ailesinin Suriye’de dağılmaya yüz tutan potansiyel mirasını kendi lehine tahkim etmek istiyor. Xeznewi, Rojava’da Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) ile PYD öncülüğündeki Kürt Ulusal Birliği Partileri (PYNK) arasında birlik sağlanması adına gerekirse “gösteri de yapacağını” belirttiyor. Birisi ona  bu toprakların Norveç somonlarına hiç benzemedigini hatırlatmalı. Rojava’daki Kürtlerin birlik olması gerektiğini, şu aşamada silahların bırakılmaması gerektiğini belirten Xeznewi, “Rojava Özerk Yönetimi’nin savunması kırılmamalı ve silahları indirilmemelidir. Bu silahların alınması durumunda müzakere masasında güçleri az olur. Sayın Mazlum Abdi’nin Kobani’de silahtan arındırılmış bölge önerisini çok takdir ettim. Onun birlik çağrılarını çok önemsiyorum. Haklar alınmadan silahlar indirilmemeli. Siyasi hareketimizin de birlik çağrımızı dikkate almasını umuyorum”  diyor. ABD ve İsrail’in  kara ordusu  Demokratik Suriye Güçleri’ni (DSG) desteklediğini belirtiyor “Şeyh Murşid olarak ben DSG’nin destekçisiyim, askeri açıdan DSG’yi destekliyorum ama siyasi açıdan ENKS ve PYNK benim için aynıdır. Askeri mesele konusunda DSG’yi destekliyorum çünkü onlar onurumuzu koruyorlar. Onlara büyük saygı ve hürmetim var, canlarını ortaya koyup bizi koruyorlar. Görüşmelerim Kürdistan Bölgesi’nde devam edecek. Bu görüşmeleri sürdürmeye çalışacağım. Erbil’de, Süleymaniye’de birlik ricasında bulunacağım. Taraflar birliğe yakın, ben onları daha da yakınlaştırmaya ve bunu dile getirmelerine çalışacağım. Rojava, Kürdistan Bölgesi’nin sinesindedir.” Altan Tan’ın dediği gibi  İstediğiniz kadar “YPG ile bir değildir” deyin, kendi kendinizi kandırın, ne Suriye’deki yeni yönetimi HTŞ ve SMO ne de Türkiye Cumhuriyeti Devleti, YPG’nin PKK’nin Suriye’de 100 bin silahlı bir güçle, yüzde 75’i Arap olan bir bölgeyi kontrol etmesini kabul etmeyecektir.  Gazeteci Celal Eren ÇELİK’te   Haznevi Tarikatının sıradan bir “Tarikat” olmanın çok ötesinde ve açık, net biçimde söyleyelim ki HAZNEVİ TARİKATI, Türkiye açısından bir Milli Güvenlik Sorunu’nun adıdır saptamasında bulunuyor. Murşid Xeznewi, Kuzey ve Doğu Suriye halkına yaptığı konuşmada, bölgedeki siyasi oluşumları ulusal bir kongre düzenlemeye çağırıyor. Xeznewi, ‘ENKS yani Suriye Kürt Ulusal Konseyi ve PYNK “Partiyen Yekitiya Niştimani ya Kurd yani Kürt Ulusal Birliği Partileri  ve TEVDEM bir araya gelip Kürt halkının ortak hakları için çalışmalı’ diyor. Şeyh Mürşid Xeznewi ayrıca Suriye’deki tüm Kürtleri Demokratik Suriye Güçleri’ne (DSG) destek verme çağrısında bulunuyor. 20 Aralık 2024!te Şeyh Murşid Xeznewi, Rojava’ya giderek Demokratik Suriye Güçleri Genel Komutanı Mazlum Abdi ile bir araya gelmişti.. Şeyh Murşid Xeznewi, Kamışlo’daki Şeyh Meşuk Haznewi Camii’nde Cuma hutbesi vermiş, Şeyh Murşid Xeznewi hutbesini “Yaşasın Kürt Halkının Birliği” ve “Kürt Halkı Birdir” sloganlarıyla tamamlamıştı. Evet Şeyh Murşid Xeznewi ,Mazlum Abdi ile yan yana kol kola. Acaba bunlar Suriye geçici hükümetine kafa tutup , Ahmet El Şara’nın burnunu sürtmesinler? Üçler Yediler Kırklar erler demine destur alıp destur verenler,  bu işleri iyi bilir! Kısmi Kaynakça https://www.kurdistan24.net/tr/story/459650 https://www.rebaznews.com/ar/content/ https://www.rudaw.net/turkish/lifestyle/02062020 https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/090220255 https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/080220252 https://haberalternatif.com/el-opturen-tehlike-haznevi-tarikati/ https://www.bitlishaber13.net/seyh-muhammed-masuk-el-haznevi #https://www.perspektif.online/kurt-milliyetciligi-2-bave-kurdan/ https://www.siyasetcafe.com/el-opturen-tehlike-haznevi-tarikati-3171yy.htm #https://politikahaber.com/sex-mursid-el-xeznewi-kurtler-sama-tek-ses-gitmelidir/ https://kafkassam.com/cia-mossad-ve-mi6nin-sizdigi-tarikatlara-operasyon.html #https://ilketv.com.tr/seyh-xeznewiden-kuzey-ve-dogu-suriye-halkina-birlik-cagrisi/ #https://www.haznevi.net/haznevi-ekolu/haznevi-mursidlerine-genel-bir-bakis.html https://www.milligazete.com.tr/haber/1074829/seyh-muhammed-el-haznevi-nin-ardindan https://www.haksozhaber.net/pkknin-beklenen-mehdisi-seyh-mursid-haznewi-35502yy.htm https://www.rupelanu.org/rojavada-birlik-arayisi-unlu-kurt-alim-devreye-giriyor-30819h.htm https://m.nerinaazad2.com/tr/news/kurdistan/rojava/kurt-seyhin-oglu-babamin-katili-besar-esattir https://www.peyamakurd.info/dunya/seyh-mursid-xeznewi-ile-mazlum-abdi-bir-araya-geldi-70193 https://www.yeniakit.com.tr/haber/haznevi-tarikati-nedir-haznevi-tarikati-seyhleri-kimler-970268.html #https://www.millicozum.com/mc/2005/aralik-2005/hazneviler-suriyenin-seyh-saidi-mi-yapilmak-isteniyor/