SAGALASSOS'TA BULUNAN MISIR TANRISI TUTU FİGÜRÜ AFYON MERMERİNE İŞLENMİŞ

Burdur'un Ağlasun ilçesindeki Sagalassos Antik Kenti'nde süren kazılarda, Roma dönemine ait hamam yapısında gün ışığına çıkarılan Mısır tanrısı Tutu figürünün Afyon mermerinden yapılan levhalara kazıma tekniğiyle işlendiği bildirildi.Akdağ yamaçlarında kurulan ve ilk yerleşim izleri günümüzden 12 bin yıl öncesine kadar uzanan Sagalassos Antik Kenti'ndeki kazılar sürüyor. UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi'nde yer alan antik kentte 1989 yılında başlatılan kazılarda tarihe yön veren eserler ortaya çıkarıldı. Bunlardan biri de, Roma İmparatoru Augustus döneminde inşa edilen hamamda bulunan sfenks tanrı Tutu figürü oldu. Arkeologlar, 2004 yılında Hamam-Gymnasion'un kuzey frigidariumunda (soğuk mekan) ortaya çıkarılan kabartmalı levhaları yeniden inceledi. Mermer levhalara kazıma tekniğiyle işlenen figürlerin, Mısırlılaştırılmış bir dekorasyon programına ait olduğu belirlendi. Kabartmaların merkezinde sfenks-tanrı Tutu'nun yer aldığı sahnede, Horus kraliyet otoritesini, Sobek ise Nil'in gücünü temsil eden birer unsur olarak tasvir ediliyor. Kompozisyon, ilahi krallık ve koruyucu güçler temasını yansıtıyor. Sagalassos Antik Kenti Kazı Başkanı ve Bilkent Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Peter Talloen, AA muhabirine, Roma döneminde Sagalassos'un ticaret yolları üzerinden Mısır'la bağlantı kurduğunu söyledi. Kentte kullanılan dekorasyonlarda Mısır etkisine rastladıklarını aktaran Talloen, "Geçtiğimiz yıl çıkarılan levhayı tekrar inceledik. Afyon mermerine işlenmiş bu sahne, Nil ülkesi dışında Mısır tanrılarına adanmış kutsal mekanların dekorasyon programına eşsiz bir ışık tutuyor." değerlendirmesinde bulundu. Sagalosluların Mısır'a seramik, şarap ve tarım ürünleri ihraç ettiğini, karşılığında ise balık türleri ve kültürel etkileri Anadolu'ya taşıdığını ifade eden Talloen, Tutu figürlü mermer levhanın, Anadolu'da Mısır etkisinin nadir örneklerinden biri olarak öne çıktığını vurguladı. Prof. Dr. Peter Talloen, "Söz konusu ikonografinin Mısır dışında başka örneği bilinmiyor. Sagalassoslular Mısır tanrılarına tapınmıyor, sadece dekorasyon amaçlı kullanmışlar." dedi. Mermer levhayı incelediklerini ve Afyonkarahisar bölgesine ait olduğunu tespit ettiklerini aktaran Talloen, mermer levhanın Mısır'dan gelmediğinin net olarak belirlendiğini de sözlerine ekledi.