Antik Düşüncenin İzinde: Torosların Gölgesinde Yükselen Seleukeia (Lyrbe)

Büyük İskender’in Ardından Kurulan Bir Miras Antalya'nın Manavgat ilçesine bağlı Bucakşeyhler Köyü sınırlarında, Toros Dağları'nın eteklerine gizlenmiş bir tarih hazinesi yükseliyor: Seleukeia (Lyrbe). MÖ 4. yüzyılda Suriye Kralı I. Selevkos Nikator adına kurulan 9 Seleukeia kentinden biri olan bu antik yerleşim, hem coğrafi konumuyla hem de korunmuş yapılarıyla benzersiz bir kültürel miras sunuyor. Surlarla Çevrili Bir Dağ Kenti Pamfilya bölgesinin önemli kentlerinden biri olan Seleukeia, güneydoğu yönünden sur duvarlarıyla çevrili bir yerleşim planına sahiptir. Dağ yamacına kurulu oluşu, kente doğal bir savunma avantajı sağlamış, kalıntıların bugüne kadar büyük oranda korunmasına da katkıda bulunmuştur. Bilgelerin Mozaiği: Antik Felsefenin Mozaiklerle Dile Gelişi 1972-1979 yılları arasında İstanbul Üniversitesi adına Prof. Dr. Jale İnan tarafından yürütülen kazı ve onarım çalışmaları sonucunda kısmen ayağa kaldırılan kent, özellikle "Yedi Bilgeler Mozaiği" ile ün kazanmıştır. Antalya Müzesi'nde sergilenen bu mozaikte, ortada Homeros yer alırken, çevresinde Anaksagoras, Pythagoras, Demosthenes, Lykurgüs, Thukydides ve Salon gibi antik çağın büyük düşünürlerinin portreleri işlenmiştir. Bu nadide eser, Seleukeia’yı yalnızca mimarisiyle değil, entelektüel mirasıyla da eşsiz kılmaktadır.“Torosların sessiz yamaçlarında, felsefenin ve sanatın yankısı hâlâ duyuluyor.” Pamfilya’nın En İyi Korunmuş Agorası Antik kentteki yapılar arasında en dikkat çekeni, Pamfilya'nın en iyi korunmuş agorasıdır. Agoranın güney ucundaki yarı daire planlı yapının meclis binası (bouleuterion) ya da konser salonu (odeion) olarak kullanıldığı, kuzeydeki küçük yapının ise bir tapınak olduğu değerlendirilmektedir. Bunlara ek olarak; hamam kalıntıları, sur duvarları, nekropol alanı ve geç döneme ait bir nekropol kilisesi de Seleukeia’nın tarihi dokusunu tamamlayan unsurlar arasında yer alır. Yapıların çoğu Hellenistik ve Roma dönemlerine ait olup, bu iki medeniyetin mimari çizgilerini taşır. Ulaşım: Tarihe Giden Yol Manavgat şehir merkezine yaklaşık 12 kilometre uzaklıkta bulunan Seleukeia’ya ulaşmak oldukça kolay. Side yönünden geliyorsanız, Manavgat merkeze girmeden sola dönen yoldan ilerleyerek Manavgat Şelalesi’ni geçip barajlar istikametine devam ederek Bucakşeyhler (Şıhlar) Köyü’ne ulaşmanız yeterli. Akademik Katkı: Jale İnan’ın Kaleminden Seleukeia Türk arkeoloji dünyasının öncülerinden Prof. Dr. Jale İnan, Seleukeia üzerine yürüttüğü bilimsel kazıları "Toroslarda Bir Antik Kent LYRBE? - SELEUKEIA" adlı kitabında detaylandırarak bu eşsiz kentin tarihini ölümsüzleştirmiştir. İnan’ın çalışmaları sayesinde kent, kültürel ve akademik çevrelerde hak ettiği ilgiyi görmeye başlamıştır. Seleukeia, yalnızca antik çağın izlerini değil; aynı zamanda felsefe, mimari, sanat ve toplumsal yaşamın bileşkesi olan bir kültürel zenginliği de bünyesinde barındırmaktadır. Ziyaretçilerine tarihle iç içe, dingin ama etkileyici bir deneyim sunan bu antik kent, keşfedilmeyi bekleyen bir açık hava müzesidir.